કોણ છે સુધાંશુ મણિ, જેણે માત્ર 18 મહિનામાં પહેલી વંદે ભારત એક્સપ્રેસ તૈયાર કરી?
નિવૃત્તિ સમયે અપાઈ વંદે ભારતની ભેટ, મેડ ઈન ઈન્ડિયા ટ્રેનનું સપનું પૂરું, સુધાંશુ મણિની અકલ્પનીય વાર્તા
વંદે ભારતે તેની કામગીરી શરૂ કર્યાને 4 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા છે. આ દેશની સૌથી ઝડપી ટ્રેન છે. આ ટ્રેન પાછળના સૂત્રધાર સુંધાશુ મણિ જણાવે છે કે મેક ઈન ઈન્ડિયાના આ સપનાને સાકાર કરવામાં તેમને કેટલી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
વંદે ભારત એક્સપ્રેસ વર્ષ 2016માં રેલ્વે વિદેશથી સેમી હાઈ સ્પીડ ટ્રેન આયાત કરવાની યોજના બનાવી રહી હતી. સુધાંશુ મણિ વર્ષ 2018માં ઈન્ટિગ્રલ કોચ ફેક્ટરી ચેન્નાઈના જનરલ મેનેજર બન્યા. તેમણે સેમી હાઇ સ્પીડ ટ્રેનના અડધા ખર્ચે સ્વદેશી ટેક્નોલોજી સાથે સેમી હાઇ સ્પીડ ટ્રેન તૈયાર કરવા પર વિચાર કર્યો.
ગાંધીનગર-મુંબઈ વચ્ચે ટ્રાયલ દરમિયાન માત્ર 52 સેકન્ડમાં બુલેટ ટ્રેનને પણ માત આપનાર વંદે ભારત એક્સપ્રેસ. લખનૌના સુધાંશુ મણિ પણ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના હાથે તે બુલેટ ટ્રેનની ઝડપ સાથે વંદે ભારત એક્સપ્રેસનું સપનું સાકાર થતા જોશે. સુધાંશુ મણિને ભારતમાં વંદે ભારત ટ્રેનના પિતા માનવામાં આવે છે.
સુધાંશુ મણિ, ભારતીય રેલ્વેના સફળ મિકેનિકલ અધિકારીઓમાંના એક, ચેન્નાઈની ઈન્ટીગ્રેટેડ કોચ ફેક્ટરીમાં જીએમ હોવા દરમિયાન એન્જિન વિના સેમી હાઈ સ્પીડ ટ્રેન ચલાવવાનું સપનું જોયું હતું. આ સપનું પણ 18 મહિનાની દિવસ-રાતની મહેનત બાદ સાકાર થયું. જેને રેલવે દ્વારા પહેલા ટ્રેન 18 નામ આપવામાં આવ્યું હતું, બાદમાં તે વંદે ભારત એક્સપ્રેસ તરીકે ચાલી હતી. આ જ વંદે ભારતનું અપગ્રેડ વર્ઝન શુક્રવારે ગાંધીનગરથી મુંબઈ શરૂ થયું હતું.
વર્ષ 2016માં રેલ્વે વિદેશથી સેમી હાઈ સ્પીડ ટ્રેન આયાત કરવાની યોજના બનાવી રહી હતી. દરમિયાન સુધાંશુ મણિ વર્ષ 2016માં ઈન્ટિગ્રલ કોચ ફેક્ટરી ચેન્નાઈના જનરલ મેનેજર બન્યા. તેમણે વિદેશથી આવતી સેમી હાઇ સ્પીડ ટ્રેનના અડધા ખર્ચે સ્વદેશી ટેક્નોલોજી સાથે યુરોપ શૈલીની સેમી હાઇ સ્પીડ ટ્રેન તૈયાર કરવા પર વિચાર કર્યો. જે સ્વ-સંચાલિત તેમજ 180 કિ.મી. ની ઝડપે દોડી પણ શકશે
કોઈપણ વૈશ્વિક નિર્માતાના સહકાર વિના આ પ્રોજેક્ટને પૂર્ણ કરવાની દરખાસ્તથી પહેલા તો રેલવે બોર્ડના અધિકારીઓ પણ ચોંકી ગયા હતા, પરંતુ સુધાંશુ મણિના પ્રયાસોને કારણે તે પ્રોજેક્ટને મંજૂરી મળી ગઈ હતી. હવે સૌથી મોટો પડકાર ટ્રેન 18 માટે સેમી-હાઈ સ્પીડ બોગીની ફ્રેમ તૈયાર કરવાનો હતો. કાનપુર આવ્યા બાદ આ શોધ સમાપ્ત થઈ, સુધાંશુ મણિની વિનંતી પર, એક કંપનીએ ટ્રેન 18 બોગીની ફ્રેમ બનાવી અને તેને ICFને સોંપી દીધી.
દેશના 50 રેલ્વે એન્જિનિયરોની ટીમે સૌ પ્રથમ ચેર કાર ક્લાસ વંદે ભારત એક્સપ્રેસ ડિઝાઇન કરવા માટે અથાક મહેનત કરી હતી. ડિઝાઇન તૈયાર કરતી વખતે સૌથી મોટો પડકાર એંજિન માટે જગ્યા ડિઝાઇન કરવાનો હતો જે ઝડપી પ્રવેગ માટે બોગીની નીચે માઉન્ટ કરવાનું હતું. જ્યારે ડિઝાઈન તૈયાર થઈ, ત્યારે 500 ફેક્ટરી કામદારોએ મળીને ઓક્ટોબર 2018માં 18 મહિનામાં વંદે ભારતનો પ્રોટોટાઈપ રેક તૈયાર કર્યો. આ કારણે આ સેટને ટ્રેન 18 નામ આપવામાં આવ્યું હતું.
નવા યુગની શરૂઆતઃ સુધાંશુ મણિ કહે છે કે દેશને આ ત્રીજી વંદે ભારત એક્સપ્રેસ મળવા જઈ રહી છે. આ એક નવા યુગની શરૂઆત હશે. ટ્રેન 18ની સરખામણીમાં આ વંદે ભારત એક્સપ્રેસની પ્રવેગ ક્ષમતા વધારવામાં આવી છે. આ સાથે ઘણી મુસાફરોની સુવિધાઓ પણ ઉમેરવામાં આવી છે.
