પાદર
લેખક: ડૉ. કિશોરસિંહ સોલંકી
અભ્યાસ
નીચેના પ્રશ્નોના ઉત્તર આપો ?
(1) ગામના ગોંદરે શું - શું આવેલું છે ? ગામને ગોંદરે વિશાળ બે વડ, પીપળો અને લીમડાના વૃક્ષો આવેલા છે. ગોંદરાની પાસે એક કૂવો અને એક હવાડો આવેલો છે. ગોંદરાની વચ્ચે ઝીણી ઝીણી રેતી છે.
(2) સાહેબને આવતા જોઈ છોક્સ શું જતાં?
જ.સાહેબને આવતા જોઈને યુદ્ધભૂમિના સૈનિકોની જેમ વડની વડવાઈઓ કે ખોદેલા ખાડાઓમાં છોકરાં લપાઈ જતાં. સાહેબની જબરી ધાક હતી. તે જોઈ જાય તો છોકરાનું આવી જ બને.
(3) ગોદરું ગામનું નાક કેમ કહેવાય છે ? જ.કોઈ પણ ગામ કેવું છે એ એના ગોંદરા પરથી જ પરખાઈ જાય. ગોદરામાં તો આખા ગામનાં માણસો, ઢોર, કુતરા અને પશુ-પંખીઓના પગલાં જોવા મળે. સારા માઠા પ્રસંગે ગોંદરે આખું ગામ ભેગું થાય, પાણિયારીઓ ગોંદરે ઊભી રહી વાતો કરે, યુવાનો જતાં આવતાં મૂછ મરડતા જાય, આમ, ગોંદરું ગામનું નાક કહેવાતું. -
(4) ઉનાળાના બપોરે ગોદરું કઈ રીતે ઉપયોગી બને છે ?
જ.ઉનાળામાં, બળબળતા બપોરની ગરમીમાં ગોંદરું સૌને (પશુ પંખી અને માણસોને) ઉપયોગી બનતું. એના શીતળ છાંયે સૌ કોઈને ઠંડક મળતી, બપોરે તેમજ રાત્રે પણ સૌ ગોંદરે ભેગા થતા. ચાંદનીમાં ચળકતી રેતને માણવાનો આનંદ અનેરો રહેતો. ગોદરુ ગ્રામજનો માટે એરકન્ડિશન -ની ગરજ સારતું.
(5) ચોમાસાની ઋતુ સમયના ગોંદરાનું વર્ણન કરો.
જ.વર્ષારાણી તો ગામડાંનો પ્રાણ છે. વરસાદ આવતાંની સાથે જ આખા ગામને નવડાવતાં-ધોતાં નેવાંનાં પાણી ગોંદરે ભેગાં થઈ જાય. ત્યાંથી સીધા જ તળાવમાં જય, ખળખળ જતા પાણીને જોવાનો લ્હાવો હતો. ગોંદરાના વૃક્ષોને અથડાઈને પાણી પાછું પડતું, આજુબાજુની વાડ સાથે અથડાતું, ગામના કચરાને ઢસડી જતું કે વડવાઇઓમાં અટવાઈ જતું પાણી જોવાનો સૌને આનંદ આવતો.
સ્વાધ્યાય
1. નીચેના પ્રશ્નોનાં ઉત્તર આપો !
(1) લેખકે ગામના પાદરમાં ઉજવાતા કયા ક્યા પ્રસંગોની વાત કરી છે ?
જ.ગામનો મેળો પાદરમાં ભરાય છે. સારા-માઠા પ્રસંગે આખું ગામ ગામના પાદરે ભેગું થાય છે. આસો સુદ પાંચમની રાતથી ભવાઈના શ્રીગણેશ થાય. કેટલીક જ્ઞાતિઓની પંચાત પણ પાદરે ભરાતી. આ ગામના પાદરે લગ્ન પ્રસંગો પણ ઊજવાતા.
(2) લેખકે ગામના પાદરમાં રમાતી કઈ કઈ રમતોની વાત કરી છે ?
જ.લેખકે ગામના પાદરમાં હુતુતુતુ કે આટાપાટાની રમત, આંબલી-પીપળીની રમત, કુસ્તી, ભૂસકા મારવા, વડની વડવાઈઓનાં હીંચકા બનાવીને હીંચવાની રમત વગેરે રમતોની વાત કરી છે. '
(૩) લેખક વરસાદનો આનંદ કઈ રીતે માણે છે ?
જ.વરસાદ આવતાંની સાથે ખળખળ જતાં પાણીમાં લેખક રમવાનો, ભૂસકાં મારવાનો આનંદ માણtતાં, તેનો મિત્રો સાથે વરસાદમાં ખૂબ પલળતાં. પલળવાનો રોમાંચ માણતા, વરસાદના પાણીને જોવાનો પણ આનંદ ઉઠાવતા.
(4) ગામનું પાદર કઈ કઈ બાબતોનું સાક્ષી છે ?
જ.ગામના પાદરે ધીંગાણા મંડાણા છે. લાકડીઓ, ધારિયાં અને તલવારો ઊછળી છે. ઢોલ ધ વે ધ્રબૂક્યા છે. સરકારી લફરાં થયા છે. પેઢીઓની પેઢીઓ ગોંદરેથી પસાર થઈ ગઈ છે. ગોંદરે ઘણી તડકી છાંયડી જોઈ છે. ગોદરુ ગામની જહોજલાલી અને એની ચડતી-પડતીનું સાક્ષી છે.
(5) ગામના પાદરમાં આવેલા પરિસ્વર્તનથી લેખક શી લાગણી અનુભવે છે ?
જ. ગામને પાદર ગઈકાલ જેવું સુંદર અને હર્યુંભર્યું આજે લેખકને લાગતું નથી. ગામના પાદરને કાળોતરો ડંખી ગયો હોય અને પાદરને માથે કાળાં કાળાં શીંગડાં ઊગી ગયા હોય તેવું લેખકને લાગે છે. આજે લેખક વતનમાં જાય છે. ત્યારે લેખક તેના બાળપણના સમયના પાદરને શોધે છે પણ કહેવાની જરૂર નથી કે લેખકને નિરાશા સાંપડે છે. ગામમાં આવેલા પરિવર્તનથી લેખકે દુઃખની લાગણી અનુભવે છે.
નીચેના પ્રશ્નોના ઉત્તર આપો:
(1) તમારા ગામના પાદરમાં કે મહોલ્લામાં ક્યા પ્રસંગોની ઉપથી થાય છે ?
જ. અમારા ગામના પાદરમાં નવરાત્રિ-દશેરા જેવા તહેવારોની, ભવાઈ-નાટક જેવા સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોની, રામાયણ, ભગવર્કથા જેવાં ધાર્મિક કાર્યક્રમોની, જુદા-જુદા મેળાઓ તથા લગ્નપ્રસંગની ઉજવણી થાય છે.
(2) તમારા ગામના પાદરમાં કે મહોલ્લામાં તમે કઈ કઈ મતો રમો છે ?
જ.ગામના પાદરે અમે કબરી, ખો-ખો, ગિલ્લીદંડા, ક્રિકેટ, પકડદાવ, આમલી-પીપળી, સંતાકૂકડી, સાતોડીયું વગેરે રમતો રમીએ છીએ.
*******************
ટિપ્પણીઓ નથી:
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો