HMPV (ह्यूमन मेटान्यूमोवायरस) एक श्वसन वायरस है |

 चीन के नए वायरस ने फिर दुनिया को संकट में डाल दिया है। चीन के कई पड़ोसी देशों के बाद हाल ही में भारत में HMPV वायरस के मामलों में बढ़ोतरी देखी गई है। अब तक बच्चों में 7 केस सामने आए हैं।

हालांकि, केंद्रीय स्वास्थ्य मंत्री जेपी नड्डा ने कहा है कि यह स्थिति नियंत्रण में है और कोविड जैसी महामारी की आशंका नहीं है। उन्होंने बताया कि HMPV कोई नया वायरस नहीं है। इसे 2001 में पहली बार पहचाना गया था और यह कई सालों से दुनिया के अलग-अलग हिस्सों में फैला हुआ है। HMPV (ह्यूमन मेटान्यूमोवायरस) एक श्वसन वायरस है, जो बच्चों और बुजुर्गों में ऊपरी श्वसन प्रणाली को प्रभावित करता है। यह वायरस हल्के बुखार से लेकर ब्रोंकियोलाइटिस और निमोनिया जैसी गंभीर समस्याओं का कारण बन सकता है। संक्रमण मुख्य रूप से श्वसन बूंदों (Respiratory Droplets) के जरिए फैलता है। HMPV वायरस से बचाव के लिए इम्यून सिस्टम और श्वसन प्रणाली को मजबूत बनाना बेहद जरूरी है।

HMPV कैसे फैलता है और किसे ज्यादा खतरा है? HMPV मुख्य रूप से संक्रमित व्यक्ति के खांसने या छींकने से निकलने वाली श्वसन बूंदों (Respiratory Droplets) से फैलता है। यह वायरस सतहों पर थोड़े समय तक जीवित रह सकता है, इसलिए हाथों की सफाई बेहद जरूरी है।

जो सबसे ज्यादा खतरे में छोटे बच्चे (खासकर नवजात और छोटे बच्चे) गर्भवती महिलाएं बुजुर्ग (65 वर्ष से अधिक) कमजोर इम्यून सिस्टम वाले लोग गर्भवती महिलाओं में यह वायरस मां और बच्चे दोनों की सेहत पर असर डाल सकता है।

HMPV के लक्षण: HMPV के लक्षण अन्य सामान्य श्वसन संक्रमण जैसे होते हैं, जिससे इसे पहचानना मुश्किल हो जाता है। इसके मुख्य लक्षण हैं:

खांसी

बुखार

नाक बंद या बहना

गले में खराश

सांस लेने में कठिनाई

गंभीर मामलों में हो सकते हैं:

ब्रोंकियोलाइटिस (छोटे वायुमार्गों में सूजन)

ब्रोंकाइटिस (बड़ी वायुमार्गों में सूजन)

निमोनिया

अस्थमा या COPD के लक्षण बढ़ना

कान के संक्रमण

HMPV का इलाज कैसे करें व उपचार के सामान्य तरीके HMPV का कोई खास एंटीवायरल इलाज या वैक्सीन उपलब्ध नहीं है। इसके लिए लक्षणों को कम करने पर ध्यान दिया जाता है।

आराम और पानी पीना: शरीर को ठीक होने में मदद करता है।

ओवर-द-काउंटर दवाइयां: बुखार और दर्द कम करने के लिए पैरासिटामोल या आइबूप्रोफेन लें।

नमकीन पानी के गरारे: गले की खराश के लिए फायदेमंद।

भाप और ह्यूमिडिफायर का उपयोग: सांस लेना आसान बनाता है।

ऑक्सीजन थेरेपी: गंभीर मामलों में।

ब्रोंकोडायलेटर्स: अगर सांस लेने में दिक्कत हो तो।

ऊपरी श्वसन प्रणाली (Upper Respiratory System) का महत्व ऊपरी श्वसन प्रणाली में नाक, नासिका गुहा, साइनस, गला और लेरिंक्स शामिल हैं। यह प्रणाली सांस लेने और हवा को साफ करने का काम करती है। इसका सबसे महत्वपूर्ण कार्य यह सुनिश्चित करना है कि आप जो हवा सांस लेते हैं, वह फेफड़ों तक शुद्ध, गर्म और नम होकर पहुंचे।

ऊपरी श्वसन प्रणाली को मजबूत बनाने के 10 घरेलू उपाय

1. तुलसी का सेवन तुलसी में एंटीबैक्टीरियल और एंटीवायरल गुण होते हैं। सुबह खाली पेट 4-5 तुलसी के पत्तों का सेवन करें या इसे चाय में मिलाकर पीएं।

2. अदरक का काढ़ा अदरक में सूजन कम करने वाले गुण होते हैं। इसे पानी में उबालकर थोड़ा शहद मिलाकर पीएं।

3. हल्दी वाला दूध हल्दी में मौजूद करक्यूमिन इम्यून सिस्टम को मजबूत करता है। रात में सोने से पहले एक गिलास गर्म दूध में हल्दी मिलाकर पीएं।

4. भाप लें नाक और गले को साफ रखने के लिए भाप लेना फायदेमंद है। पानी में नीलगिरी का तेल मिलाकर भाप लें।

5. शहद और काली मिर्च शहद और काली मिर्च का मिश्रण गले की समस्याओं के लिए फायदेमंद है। इसे सुबह-शाम खाएं।

6. आंवला और शहद आंवले में विटामिन-C की भरपूर मात्रा होती है। रोजाना एक चम्मच आंवला पाउडर में शहद मिलाकर खाएं।

7. लहसुन का सेवन लहसुन में ऐंटीबैक्टीरियल गुण होते हैं। इसे खाने में शामिल करें या खाली पेट 1-2 कली लहसुन खाएं।

8. नमक पानी से गरारे करें गले की सूजन और संक्रमण से बचने के लिए गर्म पानी में नमक डालकर गरारे करें।

9. ग्रीन टी का सेवन ग्रीन टी में एंटीऑक्सीडेंट होते हैं, जो इम्यूनिटी को बढ़ाते हैं। इसे दिन में 2-3 बार पीएं।

10. संतुलित आहार लें फलों, हरी सब्जियों, और सूखे मेवों को डाइट में शामिल करें। इससे इम्यून सिस्टम मजबूत होगा।

विशेष सुझाव

- रोजाना कम से कम 30 मिनट एक्सरसाइज करें।

- पर्याप्त नींद लें और तनाव को दूर रखें।

- बाहर निकलने पर मास्क पहनें और बार-बार हाथ धोएं।

"ભવાની અષ્ટકમ

"ભવાની અષ્ટકમ"

 આદિગુરુ શંકરાચાર્ય એકવાર શક્તિમતનું ખંડન કરવા કાશ્મીર ગયા હતા. પરંતુ કાશ્મીરમાં તેમની તબિયત બગડી હતી. તેના શરીરમાં તાકાત નહોતી. તે એક ઝાડ પાસે સુતા હતા.

 ત્યાં એક ગોવાળણ માથે દહીંનું વાસણ લઈને બહાર આવી. આચાર્યનું પેટ બળી રહ્યું હતું અને તેમને ખૂબ તરસ લાગી હતી. તેણે ગોવાલણને દહીં માંગવા તેની પાસે આવવાનો ઈશારો કર્યો. ગોવાલણે દૂરથી કહ્યું, "તમે અહીં દહીં લેવા આવો". 

 આચાર્યે હળવેકથી કહ્યું, “આટલા સુધી પણ આવવાની મારામાં તાકાત નથી".

 હસતાં હસતાં ગોવાલણે કહ્યું, "શકતી વિના કોઈ એક પગલું પણ ભરાતું નથી અને તમે શકતી નું ખંડન કરવા નીકળ્યા છો?' 

 આ સાંભળીને આચાર્યની આંખ ખુલી ગઈ. તે સમજી ગયા કે માં ભગવતી પોતે આ ગોવાલનના રૂપમાં આવી છે. શિવ અને શક્તિ વચ્ચેના તેમના મનમાં જે તફાવત હતો તે ભૂંસાઈ ગયો અને તેણે શક્તિ સમક્ષ શરણાગતિ સ્વીકારી અને શબ્દો નીકળ્યા "ગતિસ્ત્વમ્ ગતિસ્ત્વમ્ ત્વમેકા ભવાની". 

 સમર્પણનું આ સ્તોત્ર "ભવાની અષ્ટકમ" તરીકે ઓળખાય છે, જે અદ્ભુત છે. શિવ સ્થિર શક્તિ છે અને ભવાની તેમનામાં ગતિશીલ શક્તિ છે... બંને અલગ છે... એક દૂધ છે અને બીજું તેની સફેદી છે... આંખોમાંથી અજ્ઞાનનો છેલ્લો પડદો પણ માતાએ હટાવી દીધો હતો. તેથી જ આચાર્ય એ કહ્યું, "મા, હું કંઈ જાણતો નથી".

એક વાર બ્રમ્હ મુહર્ત માં આંખો બંધ કરી ને આ સ્તોત્ર નો પાઠ કરજો અદભુત અનુભવ મળશે.

 न तातो न माता न बन्धुर्न दाता

न पुत्रो न पुत्री न भृत्यो न भर्ता ।

न जाया न विद्या न वृत्तिर्ममैव

गतिस्त्वं गतिस्त्वं त्वमेका भवानि ॥1॥

भवाब्धावपारे महादुःखभीरु

पपात प्रकामी प्रलोभी प्रमत्तः ।

कुसंसारपाशप्रबद्धः सदाहं

गतिस्त्वं गतिस्त्वं त्वमेका भवानि ॥2॥

न जानामि दानं न च ध्यानयोगं

न जानामि तन्त्रं न च स्तोत्रमन्त्रम् ।

न जानामि पूजां न च न्यासयोगं

गतिस्त्वं गतिस्त्वं त्वमेका भवानि ॥3॥

न जानामि पुण्यं न जानामि तीर्थ

न जानामि मुक्तिं लयं वा कदाचित् ।

न जानामि भक्तिं व्रतं वापि मातर्गतिस्त्वं

गतिस्त्वं त्वमेका भवानि ॥4॥

कुकर्मी कुसङ्गी कुबुद्धिः कुदासः

कुलाचारहीनः कदाचारलीनः ।

कुदृष्टिः कुवाक्यप्रबन्धः सदाहं

गतिस्त्वं गतिस्त्वं त्वमेका भवानि ॥5॥

प्रजेशं रमेशं महेशं सुरेशं

दिनेशं निशीथेश्वरं वा कदाचित् ।

न जानामि चान्यत् सदाहं शरण्ये

गतिस्त्वं गतिस्त्वं त्वमेका भवानि ॥6॥

विवादे विषादे प्रमादे प्रवासे

जले चानले पर्वते शत्रुमध्ये ।

अरण्ये शरण्ये सदा मां प्रपाहि

गतिस्त्वं गतिस्त्वं त्वमेका भवानि ॥7॥

अनाथो दरिद्रो जरारोगयुक्तो

महाक्षीणदीनः सदा जाड्यवक्त्रः ।

विपत्तौ प्रविष्टः प्रनष्टः सदाहं

गतिस्त्वं गतिस्त्वं त्वमेका भवानि ॥8॥

પોસ્ટ ઓફિસ RD આરડી સ્કીમ

પોસ્ટ ઓફિસ આરડી સ્કીમ શું છે?

પોસ્ટ ઓફિસ આરડી એક સરળ બચત યોજના છે. આમાં, તમે દર મહિને એક નિશ્ચિત રકમ જમા કરો છો અને સરકાર તરફથી વાર્ષિક 6.7% વ્યાજ દર મેળવો છો

આ વ્યાજની ગણતરી સરળ રીતે કરવામાં આવે છે, જેથી તમારી બચત સમયાંતરે વધે.

કોણ ખાતું ખોલાવી શકે છે

જો તમારી ઉંમર 18 વર્ષ કે તેથી વધુ છે, તો તમે આ ખાતું ખોલાવી શકો છો. જો બાળકની ઉંમર 10 વર્ષથી વધુ હોય તો તેના માતા-પિતા અથવા વાલી તેના નામે ખાતું ખોલાવી શકે છે. જો તમે ઈચ્છો તો બે લોકો જોઈન્ટ એકાઉન્ટ પણ ખોલાવી શકે છે.

ખાતું ખોલવા માટે શું જરૂરી છે

આ યોજનામાં ખાતું ખોલવા માટે, તમારે તમારું આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ અથવા અન્ય કોઈ ઓળખ કાર્ડ અને સરનામાનો પુરાવો આપવો પડશે. આ સાથે પાસપોર્ટ સાઇઝનો ફોટો અને પોસ્ટ ઓફિસનું ફોર્મ ભરીને સબમિટ કરવાનું રહેશે.

પોસ્ટ ઓફિસ આરડીમાં રોકાણ કરવાથી ફાયદો થાય છે

આ યોજના સંપૂર્ણપણે સલામત છે કારણ કે તે સરકાર દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. તેનું વ્યાજ નિશ્ચિત રહે છે અને બજારની વધઘટથી તેની અસર થતી નથી. તમે તેને દર મહિને માત્ર ₹100ની નાની રકમથી શરૂ કરી શકો છો. આમાં તમને લોનની સુવિધા પણ મળે છે અને વ્યાજ પર ટેક્સ છૂટનો લાભ પણ મળી શકે છે.

તમે કેટલા પૈસા જમા કરાવી શકો છો

તમે દર મહિને ઓછામાં ઓછા ₹100 જમા કરાવી શકો છો. જમા કરવાની મહત્તમ રકમ પર કોઈ મર્યાદા નથી, તમે તમારી જરૂરિયાત અને ક્ષમતા અનુસાર પૈસા જમા કરી શકો છો.

18 હજાર રૂપિયા જમા કરાવવા પર કેટલા મળશે?

જો તમે 5 વર્ષ એટલે કે 60 મહિના માટે દર મહિને ₹18,000 જમા કરો છો, તો તમારી કુલ જમા રકમ 10,80,000 થશે. આના પર તમને 2,04,585 રૂપિયાનું વ્યાજ મળશે. આ રીતે મેચ્યોરિટી પર તમને ₹12,84,585 મળશે.

ખાતું કેવી રીતે ખોલવું?

ખાતું ખોલવું ખૂબ જ સરળ છે. ફક્ત તમારી નજીકની પોસ્ટ ઓફિસની મુલાકાત લો, ફોર્મ ભરો અને તમારા દસ્તાવેજો સબમિટ કરો. તમારી પ્રથમ ડિપોઝિટ કરો અને તમારું ખાતું તરત જ ખોલવામાં આવશે. તમને પાસબુક પણ મળશે.

વજન ઓછું કરવાની સરળ ટિપ્સ અનુસરો

વજન ઓછું કરવા માંગો છો પરંતુ તમારા આહારને નિયંત્રિત કરવું મુશ્કેલ છે? આ સરળ ટિપ્સ અનુસરો-

આ એક કામ રાત્રે કરો

આહારશાસ્ત્રીઓના મતે સાંજે 6 વાગ્યા પછી કાર્બોહાઇડ્રેટનું સેવન સંપૂર્ણપણે બંધ કરો.

કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ કેમ ન ખાય?

રાત્રે કાર્બોહાઇડ્રેટનું સેવન કરવાથી પાચનક્રિયા પર ખરાબ અસર પડે છે.

તે ઊંઘની ગુણવત્તાને અસર કરે છે.

કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ ચરબી તરીકે સંગ્રહિત થાય છે, જેના કારણે વજન ઝડપથી વધે છે.

આને અવગણો:

કાર્બોહાઇડ્રેટ યુક્ત ખોરાક જેમ કે રોટલી, ચોખા, લોટ.

આના બદલે પ્રોટીન અને ફાઈબરથી ભરપૂર હળવો ખોરાક અપનાવો.

પ્રોટીનનું સેવન વધારવું

સાંજે 6 વાગ્યા સુધીમાં પ્રોટીનયુક્ત ખોરાકનું સેવન કરો.

પ્રોટીનથી ભરપૂર ખોરાક માત્ર ચયાપચયને વેગ આપતું નથી પણ તમને લાંબા સમય સુધી પેટ ભરેલું અનુભવે છે.

આ બિનઆરોગ્યપ્રદ નાસ્તો ટાળવામાં મદદ કરે છે.

પ્રોટીન સમૃદ્ધ ખોરાક:

બાફેલા ઇંડા.

કઠોળ.

ચીઝ.

નટ્સ.

શેકેલા ચિકન અથવા માછલી.

રાત્રે ન ખાવાના ફાયદા

સર્કેડિયન લય સુધારે છે:

સાંજે 6 વાગ્યા પછી ખોરાક ન ખાવાથી શરીરની જૈવિક ઘડિયાળ બરાબર રહે છે.

મેટાબોલિઝમ અને પાચનતંત્ર વધુ સારી રીતે કામ કરે છે.

લીવર ડિટોક્સિફિકેશન:

જ્યારે શરીર રાત્રે આરામ કરે છે, ત્યારે લીવરને પોતાને ડિટોક્સિફાય કરવાની તક મળે છે.

પાચન માર્ગને આરામ આપવો:

રાત્રે ખોરાક ન ખાવાથી પાચનતંત્રને આરામ મળે છે.

આ આંતરડાના સ્વાસ્થ્યને સુધારે છે.

બ્લડ શુગર લેવલ નિયંત્રિત:

રાત્રે કાર્બોહાઇડ્રેટ્સનું સેવન ન કરવાથી, બ્લડ સુગરનું સ્તર સ્થિર રહે છે.

તે ઇન્સ્યુલિનની સંવેદનશીલતા વધારે છે અને ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘટાડે છે.

વજન ઘટાડવામાં મદદ:

ચરબીનો સંગ્રહ થતો નથી, જેના કારણે વજન ઝડપથી ઘટે છે.

હોર્મોન્સ સંતુલિત હોય છે, જે PCOS જેવી સમસ્યાઓથી બચાવે છે.