5.મહેનતનું મોસમ ( ધોરણ 6) ગુજરાતી

પ્રશ્ન નીચેના પ્રશ્નોનાં ઉતર લખો.

(1) ‘સીમ સાદ કરે’ એટલે શું કરે ? શા માટે સાદ કરે ?

જ. ‘સીમ સાદ કરે’ એટલે સીમ ખેડૂતોને બોલાવે છે. વરસાદ વરસ્થા પછી કુદરતની મહેર થઈ ગઈ છે. પાક તૈયાર થઈ ગયો છે એ પાકને લણવા માટે જાણે સીમ ખેડૂતોને બોલાવી રહી છે.

(2) લીંપી- ગુંપી ને ખળા શા માટે કરવા પડે ?

જ. ખેતરમાં લણવાની ક્રિયા પછી ખેડૂતો તૈયાર થયેલા પાકને ખળામાં એકઠા કરે છે પાકના દાણા છૂટા પાડે છે. તેમજ બજારમાં વેચવા માટે ખળામાં દાણા સાફ કરે છે. તેથી લીપી-ગુંપીને ખળા તૈયાર કરવા કહે છે.

(3) મલકને આબાદ કરવા કવિ શું સૂચવે છે ?

જ. લણવાની ઋતુ આવી છે પાક તૈયાર થઈ ગયો છે કવિ દાતરડા ને પછેડી લઈ ખેડૂતોને મહેનત કરવા બોલાવે છે. સૌ સાથે મળીને ઉત્સાહ અને ઉમંગથી મહેનત કરે તો મલક આબાદ થાય એમ કવિ કહે છે.

પ્રશ્ન. ઊજળું દૂધ જેવુ, લીલું કંચન જેવુ- આ શબ્દપ્રયોગો પર ધ્યાન આપો. નીચેના શબ્દો માટે આવા શબ્દો શબ્દપ્રયોગો આપો.

1. સફેદ ____જેવું

2. કાળું ____જેવું

3. રાતું ____જેવું

4. મીઠું ____જેવું

5. કડવું ____જેવું

6. કુણું ____જેવું

જવાબ. 1. દૂધ

2. કોલસા

3. રતાશ

4. મધ

5. ઝેર

[પ્ર.]. નીચેના શબ્દોના વાક્યપ્રયોગ કરો :

(1) સીમ

જ. સીમમાં પાક તૈયાર થયેલો જોવા મળે છે.

(2) નદી

જ. અમારા ગામ પાસે એક નદી છે.

(3) આભ

જ. આભમાં સૂર્ય દેખાય છે.

(4) મોલ

જ. મોલ જોઈ ખેડૂત હરખાય છે.

(5) મલક

જ. આપણો મલક મોટો છે.

(6) રળનારો

જ. દરેક ઘરમાં રળનારો માનવ હોય છે ને દેનારો ભગવાન છે.

[પ્ર.]. નીચેની કાવ્યપંક્તિનો ભાવાર્થ લખો.

(1) સોનાવરણી સીમ બની

        મેહુલિયે કીધી મ્હેર રે .........

જ. આ વરસે વરસાદ સારો થયો છે તેથી સીમ સોના જેવી થઈ ગઈ છે.

(2) રંગેસંગે કામ કરીએ

    થાય મલક આબાદ રે ..........

જ. સૌ સાથે મળીને આનંદની મહેનત કરીએ તો આપણો પ્રદેશ આબાદ થાય છે.